Porady 22 lutego 2021

Skoki rozwojowe towarzyszą dziecku dojrzewaniu układu nerwowego malucha. W pierwszy roku jego życia można wyliczyć ich aż siedem. Powodują one wzmożoną płaczliwość, niepokój, problemy ze snem i rozdrażnienie. Kiedy następują poszczególne skoki rozwojowe u dziecka? Jakie są ich symptomy?

Czym są skoki rozwojowe dziecka?

Skoki rozwojowe są przełomowym momentem w pierwszym roku życia dziecka. Mózg malucha bardzo intensywnie się rozwija każdego dnia, aby mógł coraz wnikliwiej i precyzyjniej przetwarzać dochodzące do niego bodźce ze świata zewnętrznego. Dzięki temu maluch może nabywać nowe umiejętności, w tym także ruchowe. Niemowlę z dnia na dzień więcej dostrzega, słyszy, rozumie i analizuje. Takie szybkie wyostrzenie zmysłów niemowlaka powoduje niekiedy mały niepokój u niego i dezorientację. Dzieci bardzo często stają się wtedy drażliwe, płaczliwe, zdezorientowane, marudne, a także mają problemy z zasypianiem i śpią niespokojnie.

Jak rozpoznać skoki rozwojowe u niemowląt?

Skoki rozwojowe u dzieci nie występują w jednakowym czasie dla wszystkich maluchów. Twoje dziecko może zacząć unosić głowę, wstawać, siadać czy też raczkować, a nawet chodzić w innym czasie niż jego rówieśnicy. To, że jeszcze nie umie tego wszystkiego, co potrafi już nieco młodszy sąsiad albo kuzyn, też jest całkowicie normalne, gdyż każdy maluch rozwija się w nieco innym tempie. Na skok rozwojowy wpływ ma wiele różnych czynników, tym genetyczne i środowiskowe. Równie istotne są cechy charakteru danego dziecka, które często sprawiają, że wybierana ono takie, a nie inne czynności. Dlatego też fakt, że nasza pociecha nie nabywa w bardzo szybkim tempie nowych umiejętności, tak jak jej rówieśnik, nie oznacza, że powinno to być powodem do niepokoju, a szczególnie jeśli wszystko wydaje się w porządku.

Ważne jest, aby obserwować u dziecka stały rozwój w zdobywaniu umiejętności fizycznych i psychicznych. Dzięki temu będziemy mieli pewność, że rozwija się ono prawidłowo względem swojej ścieżki rozwoju. Wtedy także pewne zaległości nie będą niepokojące. Maluchowi warto dać czas, ale ten okres nie może się zbytnio wydłużać. Długie opóźnienia mogą sygnalizować, że niemowlę ma problemy ze zdrowiem, które mogą mieć wpływ na dalsze etapy rozwoju. Warto więc zachować czujność i w razie jakichkolwiek wątpliwości co do tempa rozwoju dziecka, pójść z nim na kontrolę do pediatry.

Skok rozwojowy u dziecka

Dzieci stale nabywają nowych umiejętności, rozwijają się i doświadczają nowych bodźców. Niezbędny jest do tego rzecz jasna czas, ale można mniej więcej określić, w których tygodniach następują skoki rozwoje u maluchów. Łącznie jest ich siedem i trwają do około 48 tygodnia życia. Czym się charakteryzują? Jak można je rozpoznać?

Pierwszy skok rozwojowy – 5. tydzień

W piątym tygodniu życia dziecka wyostrzają się jego zmysły. Bodźce wzrokowe, słuchowe i zapachowe docierają teraz do dziecka o wiele silniejsze i wyraźniejsze. Ponadto dotyk staje się bardziej odczuwalny, a maluch uśmiecha się po raz pierwszy. Jeśli natomiast nabył tę umiejętność wcześniej, to teraz jego uśmiech staje się bardziej świadomy. Duża ilość zmian może się okazać dla dziecka przerażająca, dlatego należy zadbać o to, aby nasza pociecha przebywała w spokoju i nie docierały do niej zbyt duże ilości bodźców.

Drugi skok rozwojowy – 7.-9. tydzień

W drugim miesiącu życia maluch życia zaczyna dostrzegać jeszcze więcej. Widzi, że rączki należą do niego i może kontrolować ich ruchy. Oczywiście, niemowlę nie ma jeszcze takiej koordynacji i precyzji ruchów, ale wyraźnie rozszerza pojęcie własnego ja. Ponadto dziecko zaczyna rozróżniać dźwięki, zapach i smak, co oznacza, że dany bodziec niesie za sobą inne skojarzenia. Niemowlę zaczyna podnosić główkę, obserwować przedmioty i staraj się je chwycić. Dziecko zaczyna wydawać z siebie różne krótkie dźwięki i przysłuchuje się im.

Trzeci skok rozwojowy – 11. 12. tydzień

W 3. miesiącu życia dziecka następuje trzeci skok rozwojowy. Pojawiają się u niego umiejętności wymagające koordynacji wzrokowo-ruchowej. Maluch śledzi wzrokiem przedmioty, wyciąga po nie rączki, a tracąc je z pola widzenia, odwraca za nimi główkę. Ruchy dziecka stają się płynniejsze, co ułatwia mu oglądanie otaczającej go rzeczywistości. W tym czasie można zauważyć także inne nowe umiejętności – wszystko co wpadnie malcowi w rączki, od razu ląduje w jego buzi. Dzieje się tak, ponieważ język ustaw i wargi są mocno unerwione i dostarczają dziecku bodźce czuciowe. Dziecko zaczyna dostrzegać bardziej subtelne różnice w otoczeniu.

Czwarty skok rozwojowy – 14. – 19. tydzień

Czwarty skok rozwojowy to dla dziecka prawdziwy przełom. Następuje wysyp nowych zdolności, a niemowlę staje się coraz bardziej aktywnym uczestnikiem rodzinnego życia. W pierwszym roku życia maluch rozumie już pojedyncze słowa, a wydawane przez nie dźwięki są wzbogacone o spółgłoski. Maluch z radością reaguje na własne imię i interesuje się swoim odbiciem w lustrze. W ten sposób poznaje siebie. Ponadto dziecko zaczyna kojarzyć kolejność prostych zdarzeń i wyciąga rączki, ponieważ wie, że zostanie wzięte na ręce. Celowe zrzucanie zabawek pozwala mu obserwować, jak spadają i się zachowują po upadku.

Piąty skok rozwojowy – 22. – 26. tydzień

Piąty i szósty miesiąc życia to czas, kiedy nasze dziecko, które jak dotąd było pogodne, odważne, lgnące do wszystkich może zmienić się nie do poznania. To właśnie w tym okresie maluszek zaczyna zauważać, że niektórzy ludzie mogą być obcy, a inni bliscy. Na osoby nieznane może reagować płaczem i niepokojem, bliskich zaś wita z niepohamowaną radością i uśmiechem. Bardzo często może się pojawiać lęk separacyjny po rozstaniu z rodzicami, a w szczególności z mamą. W ten sposób nasza pociecha buntuje się na rozstanie, ponieważ maluch zaczyna rozumieć, czym jest odległość fizyczna. Ponadto ruchy dziecka z dnia na dzień stają się precyzyjniejsze, potrafi ono chwytać przedmioty przy pomocy kciuka i palca wskazującego, a także często uderza obiema zabawkami o siebie i wyjmuje rzeczy z pudełka, a następnie wkłada je z powrotem.

Szósty skok rozwojowy – 33. – 37. tydzień

6. skok to przełom pod względem rozwoju inteligencji maluszka. Zaczyna on w tym czasie rozumieć powoli świat tak, jak robią to jego rodzice.  Niemowlak zaczyna zauważać logikę i uporządkowanie otoczenia i rozpoznaje zdarzenia przyczynowo-skutkowe. Dodatkowo odnajduje w przedmiotach, osobach, zapachach oraz dźwiękach cechy wspólne i zaczyna je klasyfikować. Od tego momentu każde dziecko wie, że pod pojęciem pies nie kryje się tylko domowy pupil, ale także każde inne zwierzę, które wydaje określony dźwięk. W ten sposób nasza pociecha klasyfikuje odgłosy zwierząt, przypisując je wcześniej poznanym gatunkom. W tym czasie nasz maluszek samodzielnie inicjuje zabawy, próbuje gestykulować i dyskutuje przy pomocy dźwięków.

Siódmy skok rozwojowy – 41. – 48. tydzień

Jest to ostatni ze skoków rozwojowych w pierwszym roku życia naszej pociechy. Owszem, będą kolejne, ale nie będą już tak zauważalne. Nasze dziecko w dalszym ciągu będzie tworzyć sekwencje i dzielić świat na kategorie przy wykorzystaniu wszystkich swoich zmysłów. Coraz lepiej rozumie kolejność zdarzeń i wydaje się zdezorientowane, gdy dzieje się coś nieprzewidzianego. Rozwój tych kompetencji rodzice mogą sami zaobserwować w bardzo prosty sposób, robiąc mały test. Jeżeli przy dziecku włożymy do koszyka dwie jego ulubione zabawki i następnie wyjmiemy jedną niepostrzeżenie, niemowlę będzie bardzo zaskoczone, kiedy zobaczy, że ma tylko jedną rzecz w koszyku. Maluszek rozumie już, że przedmioty same nie znikają, a skoro nikt ich nie wyjął, to nadal powinny tam być. Dziecko w tym okresie doskonali zdolności fizyczne, co można zauważyć tym, że zaczyna się wspinać i schodzi tyłem z kanapy.

Podziel się: